medeniyet tasavvuru – dertli sözlük
toplumların gidişatını belirleyen en önemli etkenlerden birisidir. medeniyet tasavvuru, toplumların hafızasından yola çıkarak, ortaya koymak istedikleri medeniyetin fikri tasarımıdır.

islam toplumlarının her şeyden önce bir medeniyet tasavvuru ortaya koymaları gerekmektedir. bir medeniyet tasavvurundan önce de bir medeniyet telakkileri olması gerekir. bir medeniyet tasavvuru için öncelikle, toplum özbenliğini kavrayabilmelidir. yabancılaştığı kökenine uzaktan da olsa bakmayı başarabilmelidir. şehirlerin, mimari yapıların, sembollerin, dini hassasiyetlerin incelenmesi, araştırılması, geçmişe dönük tekrar işlenmesi ile elde edilen bilgiler ışığında ortaya koyduğu medeniyet telakkisi ile oluşturacağı medeniyet tasavvuru ancak işlerlik kazanabilir.

bir medeniyetin inşası, bir fikrin öncülüğünde yapılmalıdır. bir idealin, bir mefkurenin ışığında. bu tasavvur hem akli, hem kalbidir. islam toplumlarında bu akli ve kalbi medeniyet tasarımını şu şekilde açabiliriz:

kainat her karesi ile bize bir sanatın, bir inceliğin perdesini aralar. onda, en harikulade sanatları temaşa ederiz. kainattan elde edilecek hikmet ve hakikat pırıltıları bize medeniyet tasavvurumuzda hem akli, hem de kalbi manada yol gösterecektir. eğer sadece akli bir medeniyet tasavvuru ortaya koyarsak, paranın ve gücün saltanatını inşa ederiz. sadece kalbi bir medeniyet tasavvuru ortaya konursa, terakki hitama uğrar. işte bu nedenle özbenliğimizi kaybetmeden terakki elde etmek istiyorsak, akli ve kalbi bir medeniyet tasavvuru ortaya koymalıyız.