(bkz:alternatif paradigmalar)
davutoğlu'nun boğaziçi'ndeyken şerif mardin danışmanlığında hazırladığı doktora tezidir. kitap halinde ilk önce 1994 yılında ingilizce olarak basılmıştır. çevirisi 2018'de yayınlandı.
yakın zamanda batı/islam siyaset teorisi üzerine bir türk tarafından yazılmış en kaliteli/doyurucu kitaptır. davutoğlu burada islam siyaset teorisini tevhid ve tenzih düşüncesi üzerinde şekillenmiş, epistemolojik olarak tutarlı teoriler üretme kabiliyetine sahip bir alternatif dünya görüşü (weltanschauung) olarak tartışıyor. batı siyaset teorisi, daha genel kapsamda, weltanschauung, bireyselleştirilmiş bir din anlayışı ya da politeist bir felsefi geleneğin ürünü olarak değerlendiriliyor. bu çerçevede islami paradigma ve batı paradigmasının, siyasi otoritenin ve sosyo-politik sistemin meşruiyeti, çoğulculuğa yaklaşım ve tahayyül ettikleri evrensel siyasal sistemler açısından ontolojik ve epistemolojik olarak iki ayrı kutup olduğunu iddia ediyor.
ayrıca batı paradigması kaynaklı ulus-devlet sisteminin islami paradigmanın geleneksel kodlarıyla uyuşmadığı için müslüman toplumlarda ciddi bir kimlik krizine yol açtığını, dar-ül islam kavramı merkezli islami dünya görüşünün (weltanschauung) yeni müslüman ulus-devletlerde batıcı siyasal elitler tarafından aşındırıldığını söylüyor. 20.yüzyılın ikinci yarısındaki islami hareketlerin islami devlet söylemi üzerine yoğunlaşması da davutoğlu'na göre dar-ül i̇slam, devlet ve ümmet temelleri üzerine oturtulmuş islami weltanschauung'ın teorik ve pratik yansımalarını dengeleme amacını taşıyor.
tabi siyaset teorisi üzerine böyle orijinal bir kitap yazıp 20 sene sonra kendini paris sokaklarında avrupa liderlerinin kollarında islami weltanschauung'ı lanetlemek için bulan davutoğlu'nun trajedisi de sadece ilmi islamcılıkla pratik islamcılık arasındaki krizi mi temsil ediyor onu kestirmek kolay değil.
