toplum – dertli sözlük
insanların etkileşim içinde bulunmasını sağlayan topluluklar bütünü. toplum, topluluklardan oluşur. toplulukların birbirilerine olan üstünlük mücadelesi, toplumsal mücadele olarak ortaya çıkar.

toplum aynı zamanda gerçek etkileşimin var olduğu yapıdır. sosyolojinin konusu.

sosyoloji "toplum nasıl dönüştürülür?" sorusuna cevap arar. sosyolojik kuramlar geliştirilmiş ve toplum psikolojisi çerçecesinde cevaplar bulunmuş. bizim cevabımız basit. emr-i bil maruf ve nehyi anil münker. bizim en büyük sosyolojik kuramımız bu kavramdır. bu kavramın uygulama şekilleri ya da metodlarının değişikliği söz konusu olabilir. bu değişikler yine bu kavramın çatısı altında tartışılır.

dünyada toplumların nasıl şekilleneceğine karar verilmesi aşamasındayız. dolayısıyla insanların bundan sonraki reel yani gerçek ilişkilerinin nasıl olacağı, kimlerle olacağı, ilgili kişilerle ne boyutta olacağı belirleme aşasındaki temel sorulardır. dünya bir dönüşüm yaşarken esas sorulması gereken esas soru, toplumların dönüşümüne müslümanların nasıl karar vereceği sorusudur. cevabını ararız ya da düşünmeden hatta hiç umursamadan geçebiliriz. kendi adıma cevabım var. iddialarını ispatlayarak. hani şu meşhur mecelle kaidesi. iddialarını nasıl ispatlarlar sorusu sorulacaktır. inandıkları dinin emir ve nehiylerindeki hikmeti öğrenerek. hikmet bahşedilmiş toplumlar, toplumsal dönüşümlerin lokomotifi konumundadır. diğer tüm toplumlar bir vagon mesabesinde bu toplumu takip eder. yine aynı toplum inandığı dinin emir ve nehiylerini hayata geçirmeye muvaffak olursa, fert fert hayatına işlerse, ahlakın 4 temelini tamamlamış olacaktır. hikmet, adalet, şecaat ve iffet. bir ahlak toplumu ortaya çıkacaktır. bu aşama liderlik konumundaki toplumun artık toplumların yöneticisi ve hatta kendi fikriyatını kabul ettirebileceği bir örnek bir toplum halini alacaktır.
toplum baskı yapma özelliğine sahip insan topluluklarıdır. toplum doğruyu ve yanlışı belirler. onlar ne diyorsa o dur. azınlığın zıttıdır. azınlık ne diyorsa anarşi kabul edilir.