ilm-i hal – dertli sözlük
içinde bulunulan durumla müteallak hükümlerin bilgisi.
bu bilgilerin muhteva olduğu kitaplara denir ki; genelde insan-nâm herkesi alakadar eden/etmesi gereken/mes'ul olunan kaynak olmakla beraber, pek çok hayal mahsulü kurgusal matbuun gördüğü rağbeti görmemesi derttir.olmalıdır.
çocukken gittiğimiz kurslarda bizlere ya fotokopi ya da incecik kitaplar şeklinde verilen ancak normali bize verilenin en az yüz misli olan bilgiler bütünü. keşke suyunun suyu kadar ve ezber şeklinde bize öğretilmek yerine cild cild okutulup zihnimize, gönlümüze işlenseydi şu güzelim bilgiler. hadi bizi geçtim dini ilimler alanında eğitim gören insanlara bari okutulsaydı. ama hiç birisi olmadı hala olmuyor. herşeyden önce verilmesi gereken bu bilgiler üç beş satırlık ezberle geçiştiriliyor ondan sonra da - halk niye böyle saçma sapan sorularla geliyor, aynı şeyleri soruyor?- diye yakınılıyor. yanlış yapılıyor...