yardım.(bkz:muavin)
1992 yılında ege denizinde abd ile yapılan ortak tatbikat sırasında abd gemisi saragot tarafından vurulan türk zırhlısının ismi.
iktibas
muavenet’in 2 ekim 1992’de display determination-92 (kararlılık gösterisi-92) adlı nato tatbikatı sırasında ege’de abd uçak gemisi saratoga’nın ateşlediği 2 adet sea sparrow hava savunma füzesiyle vurulmasının üzerinden tam olarak 23 yıl geçti.
füzeler geminin kalbi sayılabilecek köprüüstü ve shm (savaş harekat merkezi) gibi yerlerin yakınına isabet etti. füzelerin isabeti sonucunda geminin komutanı deniz kurmay yarbay kudret güngör dahil olmak üzere 5 şehit ve 22 yaralı verdik. dönemin abd dışişleri bakanı lawrence eagleburger haberi washinton büyükelçimiz nüzhet kandemir’e “geminizi batırdık özür dileriz” diye iletti. olay gece yarısı yeşil periyot olarak adlandırılan tatbikat dışı bölümünde meydana geldi. saratoga ve muavenet ege’de saroz körfezi yaklaşma sularındaydılar. bildiğiniz gibi ege’nin her iki tarafı nato müttefikleriyle (türkiye ve yunanistan) çevrilidir. ayrıca civarda tatbikatı veya abd gemilerini yakından izleyen rus ve çin harp gemileri mevcut değildi. bunun anlamı saratoga dahil abd harp gemilerinin yüksek hazırlık durumunda veya tetikte olmasını gerektiren herhangi bir durum yoktu.
sea sparrow satıhtan havaya atılan, 19 km. menzile sahip, 231 kg ağırlığında, 3,6 metre boyunda ve yaklaşık 170 bin abd doları maliyete sahip yarı aktif radar güdümlü bir füzedir. sea sparrow bir hava savunma füzesi olmasına rağmen satıhtan satıha yani suüstü hedeflerine de atılabilme özelliğine sahiptir.
sea sparrow füzesi atabilmek tek bir kişinin tabancayı eline alıp ateşlemesi gibi kolay bir şey değildir. yine bu füzenin fırlatılabilmesi shm’de vardiya tutan bir subayın kolunu ateşleme düğmesine yanlışlıkla çarpması açıklaması ile de izah edilemez. füzenin kazaen ateşlenebilmesinin önüne geçebilmek için sistem çok sayıda emniyet tedbirini içermektedir. füzeyi başarı ile ateşleyebilmek için 6 aşamadan geçilmesi ve gemi komutanın onayının alınması gereklidir. ayrıca füze at ve unut (fire and forget) türü bir güdümlü mermi değildir. füze ateşlendikten sonra hedefini vurabilmesi için bilgiye ihtiyacı vardır. bu nedenle atan geminin hedef gemisini (muavenet) radarla aydınlatması gereklidir.
sonuç olarak olayın kaza olmasının imkan ve ihtimali yoktur. kaza olma şansı bir milyonda bir dahi değildir. abd, en yetkili ağızlarından bu olayın bir kaza olduğunu açıkladı. ama bize göre muavenet kasten, isteyerek, bilerek ve planlanarak vuruldu.
