çinili köşk – dertli sözlük
istanbul’da bulunan yüzlerce tarihî mekândan sadece birisidir. arkeoloji müzesi sınırları içindedir.

müzenin girişinde müze tarihi hakkında kısa bir açıklama bulunur. o açıklamada yazdığına göre çinili köşk, fatih sultan mehmet’in topkapı sarayı'nda yaptırdığı ilk binadır. sütunlar ilk girişte dikkat çekici. selçuklu mimarisinin etkisi hissediliyor. istanbul’daki en eski ssmanlı sivil mimarlık örneklerinden birisi olduğu yazıyor. eskiden topkapı sarayı’na bağlıyken, daha sonra arkeoloji müzesi’ne devredilmiş.

mermer sütunların yerinde ahşap sütunlar varmış. bir yangın neticesinde ahşap sütunlar yok olunca mermer sütun yapılmış. dış cephedeki mavi çiniler de oldukça göz alıcı.

köşke genel anlamda mavi tonları hâkim. çanakkale çinilerindeki işlemeler etkileyici. i̇znik ve kütahya çinileri de işlemelerle dolu.

bazı kaplarda gemi resmi, bazısında kuş resmi, cami resmi var. ilginç testiler, sürahilerle karşılaşılabilir.

beni düşündüren nokta, bu eserlerin yenileri günümüzde süs eşyası olarak satılıyor. ama dönemin insanları bu kaplardan yemek yiyor, su içiyormuş. evlerimizde hiç bu tür tabak veya testilerimizin olmayışı ilginç bir durum. fabrika çıkışı bir hayat yaşıyoruz.

ayrıca ilk karşıma çıkan eserlerden biri olan mihrap, sanki canlı gibi duruyordu. daha dün yapılmış gibi, öylece tazeliğini koruyordu. pencere alınlıkları da işlemelerinin ışıltısıyla göz kamaştırıyordu.

âb-ı hayat çeşmesine gelince. çinili köşk’te beni kendine hayran bırakan ve gerçek mânâda beğendiğim en önemli eser.

çeşmenin sağında ve solunda bulunan osmanlıca metinlerin oluşturduğu atmosfere tam karşıdaki tavus kuşu figürü eklenince öylece bakakalabilirsiniz. tam bir sanat eseri. keşke o çeşmeden hâlâ su akıyor olsa dedirtiyor.

âb-ı hayat çeşmesinin beni bu kadar etkilemesinin bir nedeni de bulunduğu odanın duvarları. çiniler üzerindeki altın işlemeler ağzımı açık bırakmıştı. parmaklarım altın işlemeleri okşadıkça tarihi avuçlarımda hissediyordum.

çinili köşk oldukça küçük. daha büyük ve dolu dolu olmasını isterdim. belki ilerleyen yıllarda çinili köşk’ü daha dolu dolu görebiliriz…

not: bu metin yazarın güzel sanatlar ödevidir.
http://www.gencdergisi.com/4362-topkapi-dan-bir-pare---.html

(bkz:istanbul arkeoloji müzesi)